Mijn dochter Anna Myrte heeft over mij en ons een stuk geschreven. Ik plaats het hier op mijn weblog. Han
neke
De ziekte van het vergeten. Langzaamaan verlies je meer en meer je herinneringen, je gevoel van identiteit, je referentiekaders. Je verdwaalt op straat en in je geheugen. Er zijn paniekaanvallen. Er is iets anders dan anders, maar wat? Wie ben ik nu? Waar ben ik? Wat is er met me aan de hand? En dan weer acceptatie en overgave: de zieke ziet de ziekte en ziet dat zij meer is dan de ziekte. Ze ziet het, ze weet het, ze leeft het: Zen Mama. En tegelijkertijd zakt ze weg.
Ik neem het van een afstand waar en tegelijk dichtbij. Dichtbij, want het is mijn moeder. En van een afstand, want zij is een eigenzinnige vrouw die helemaal haar eigen weg gaat. Ongrijpbaar als vuurvonkjes en waterdruppels. Daardoor heb ik soms nog meer het gevoel dat ze me ontglipt. Heb ik haar wel ooit gekend? Moet ik niet alsnog mijn kans grijpen en haar heel goed leren kennen? Wat heb ik laten liggen in onze relatie? Is het al te laat?
Op dezelfde manier waarop zij in paniek raakt en weer terugkeert, raak ik in paniek en keer weer terug. Ik weet dat er niets meer moet tussen ons. Dat ik van haar houd en dat zij van mij houdt. Dat het goed is. Er is meer tederheid, meer zachtheid, en nauwelijks nog moeder-dochter strijd. En juist in die sfeer van mededogen is de pijn het meest voelbaar.
Mijn ouders gaan mindfull met de ziekte van Alzheimer om. De ziekte is geen vreselijk lot dat ze overkomt en waar ze slachtoffer van zijn, maar het is deel van het leven. Dat maakt het verlies niet minder groot. Maar ze verhouden zich er op een andere manier toe, namelijk vanuit openheid en benieuwdheid. Alleen de werkelijk belangrijke dingen blijven over, met als basis de liefde. ‘Carpe diem‘ is hun motto.
Het geeft veel kracht om zo in het leven te staan. Maar soms is het ook verwarrend. Het luistert heel nauw om in verbinding te zijn met mijn gevoel en tegelijk de pijn te accepteren. Ik wil er geen extra drama aan toekennen. Maar ik wil ook niet over mijn gevoel heen stappen. Acceptatie staat niet gelijk aan kil en gedistantieerd zijn. En ook niet aan eindeloos relativeren.
Het verdriet dat samengaat met het afscheid van mijn moeder is een constante factor in mijn leven. Door alles heen is het er. En het is er niet. Steeds weer is er die beweging van angst en verkramping naar me openen en overgeven. Mijn moeder (die boeddhist is) leert dankzij haar ziekte om nog meer onvoorwaardelijk in het moment te leven dan ze al deed. En dat geldt ook voor mij. Helemaal los van elkaar gaan we samen deze weg. Moeder en dochter. Juist het afscheid brengt ons tot de kern van verbondenheid. Als alle vormen wegvallen, blijft er niets anders over dan liefde.
Anna Myrte Korteweg
Prachtig pijnlijk, dank je voor het delen.
En ook Roos bedankt voor het delen van het gedicht van Ingmar Heydze.
Ik ken je net maar door dit stuk en aan de telefoon lijkt het of ik je veel lange ken. Ik voel het aantrekken en loslaten. Heb ik haar wel gekend. Is er nu de mogelijkheid of is zij ongrijpbaar. Welk mens ken je eigenlijk wel. Ik las een stukje in haar blog
‘Kortom: ik ben de alzheimer aan het aannemen, in plaats van hem weg te moffelen – zo is hij een deel van mij aan het worden’. Het zegt al zoveel. Je verdriet is door alles heen en ook weer niet. Het zou bijna mooi kunnen wezen.
Deel van het leven. Je wil het zo zien maar steeds die twijfel lijkt mij. Ik zie het zoveel anders in onze maatschappij. Alzheimer mag er niet zijn. het moet weggemoffeld worden en liefst met een spuit. Waar gaat het heen……….
JAN
Dement zijn is even mooi als alles dat toevalt
Diep ontroerd.
Een intieme vriend werd zo overweldigd door zijn altzeimerproces…Hoe graag had hij de controle over zijn leven behouden…Hoe sterk kwam het trauma boven in die laatste periode van het verlies van zijn mama bij zijn geboorte, en de oorlog die uitbrak toen….
Toch heeft hij op een mooie en serene manier nu de overgang gemaakt naar de fijnstoffelijke wereld en voelt zijn aanwezigheid zo licht en bevrijd aan…
Dankbaar om te mogen lezen hoe bewust en liefdevol jullie omgaan met dit bijzondere proces.
Eigenlijk vind ik er geen woorden voor. Ik ontvang …word stil…en mijn hart gaat open
Anne Myrte wat geef je hier treffend en subtiel woorden aan. Ze raken me diep, want ik ben een dochter van ouders die de dementie van een moeder nog op geen enkele manier een plek kunnen geven. Ik kijk uit naar een volgend stukje van je. Misschien kunnen je moeder en jij samen haar dagboek voortzetten.
Dit vond ik in een gedicht van Ingmar Heydze
Vandaag ben ik een bange, grijze puzzel.
Los me op voordat ik oplos in de tijd en bijna
alles kwijt ben, voor ik als een leeggestolen vogel
in mijn grote stoel zit als in vagevuur en almaar
wacht en niet meer weet waarop. Vandaag
staat alles groot en leeg te ruisen en ik zie geen
uitweg. Afspraken bloesemen in agenda’s. Ik begrijp
niet wat ik doen moet als ik morgen ben vergeten over
dag en nacht of hoe ik heet. Je moet beloven dat je
me een leven geeft. Noem me vader, moeder,
zeg mijn naam – elke naam is goed – en neem me
mee de tuin in, beaam alles wat ik zeg, lieg mijn leven
bij elkaar. En als ik huil omdat ik weet dat ik gelogen
ben en zie dat je verandert in een engel met een zwaard:
hou me vast. Noem me lief. Zeg dat je me vergeeft.
Wat ben je wijs en betrokken/
Wat ontroerend, een prachtig verhaal over de omgang met Alzheimer als je vader of moeder die ziekte heeft. ‘Helemaal los van elkaar gaan we samen deze weg’. Daarin herken ik het pad dat ik met mijn vader heb gelopen, hij had ook Alzheimer. En ‘Zen mama’: wat een kernachtige omschrijving van Hanneke, zoals ik haar meemaak op de ontmoetingen als ze Hans vergezelt op bijeenkomsten.
In een woord “Prachtig”
Zo mooi geschreven en beschreven, zo waar, zo rakend, zo intiem
Fantastisch Anna hoe zij erin staat. Ik heb een dierbare vriendin van 83 die dementerende is. Ik bezoek haar periodiek om bij haar te zijn en soms slaat die ouwe Rian weer door de dementerende heen en lachen we wat af. En soms vertelt ze me 10 keer hetzelfde verhaal. Ik blijf gaan want ik wil het tot het einde meemaken. Liefs, mik
Mooi en ontroerend, vooral ook waarachtig en liefdevol portret van moeder en dochter in deze periode.
Dank!
Tine
Lieve Groet,
Netty Levelt
Wat leuk om uw naam hier voorbij te zien komen. Ik kan me nog herinneren dat ik heel vroeger bij jullie speelde. Dat vond ik altijd heel fijn.
Wat een prachtige, treffende tekst. Ontroerend krachtig. Dank voor het delen jullie beiden.
Liefde en helderheid alom. Wekkend en hartverwarmend. Dank.
Treffend Ontroerend en Essentie weergevend het ongeijpbare (be) geijpbaar makend. Dank voor het delen
Wat een heldere, doorleefde en lieve beschrijving van jouw relatie tot je moeder, Anne Myrte.
En wat een prachtige foto van jullie beiden, terug in de tijd…. in de huidige tijd.
Liefs voor jullie beiden, els
kippevel..