De meester en de leerling

Deze tekening maakte Hanneke pas geleden – een treffende illustratie

De geest is zo snel. Het geschreven woord is zo langzaam. Ik heb de afgelopen tijd heel wat stukjes geschreven in mijn hoofd, briljante stukjes kan ik je verzekeren, maar wanneer ik mij er dan voor zette om ze neer te schrijven, zag ik voor mijn ogen de bloemen verdorren. Waarschijnlijk wil ik te veel. Zoek ik te veel de diepgang. Dat is vaker de makke met mij.

Heel lang geleden kwam Hanneke kennismaken met de man die toen al acht jaar mijn geestelijk leraar was, Reinoud Fentener van Vlissingen was zijn naam. Hij vroeg Hanneke hoe het met haar ging en zij vertelde hem dat zij het moeilijk had met een vrouw, een vroegere geliefde van mij, die nog steeds een beroep op mij deed. Hanneke wilde niet dat die vrouw en ik nog iets met elkaar te maken hadden, zij wilde die vrouw weg hebben, en zij vond het tegelijkertijd verkeerd van zichzelf dat zij die vrouw niet bij ons in de buurt wilde hebben, kinderachtig en onaardig. Het zat haar hoog, zij wilde er soepeler mee leren omgaan en zij vroeg Van Vlissingen of hij haar daarbij kon helpen. Zijn antwoord was kort en krachtig. Hij zei: ‘Er wordt van u geen drakenliefde maar levensvreugde gevraagd.’
Hij ging dus totaal niet in op datgene wat van voorbijgaande aard was, namelijk de relatie met de andere vrouw. Hij richtte zich alleen maar op de relatie die Hanneke had met haar levensopdracht, haar levensgegeven of nog anders gezegd: haar nu eenmaal zo zijn.

Dat doet een leraar. Hij/zij gaat niet in op het schimmenspel waarin de leerling is verwikkeld, maar op de centrale gesteldheid van waaruit dit soort schimmenspelen zich steeds weer in het bestaan manifesteren alsof zij de enige echte werkelijkheid zijn. Hij treedt in het oorzakelijke en verwijst naar het medicijn.

Even later in het gesprek vroeg hij Hanneke hoe het met mij ging. Hanneke zei dat ik aan het schrijven was. Van Vlissingen vroeg wat ik aan het schrijven was en Hanneke antwoordde: ‘Ik weet het niet, iets dieps.’ Waarop Van Vlissingen riposteerde: ‘Kan iets wat Hans doet dan niet diep zijn?’ Nog een bon mot waar wij vaak op zijn teruggekomen en waar wij nog steeds zo nu en dan om moeten grinniken.

Zij levensvreugde, ik diepte.
Ik was er wel trots op dat hij dat had gezegd. Pas de laatste tijd dringt het tot mij door dat het geen compliment was. Het was een constatering van een gegeven. Daarmee moest ik het doen. Met dat talent, dat ik ook vaak als een handicap heb ervaren, moest ik het doen.
Het.

(wordt vervolgd)