Ik heb mij jarenlang laten leiden door principes en overtuigingen. In mijn werk waren de diagnosesystemen heel belangrijk. In Innerlijke leiding dat ik nu 30 jaar geleden met Hanneke schreef, hebben we een drietal van die systemen uitvoerig beschreven. Ik heb mij vervolgens verdiept in het jodendom en de geboden, zowel de 613 joodse als de 7 noachidische geboden en verboden, zijn mij tot leidraad geweest. Ik heb daar veel van geleerd, zij gaven mij een kader en ze hebben mij in moeilijke situaties geholpen om niet te zwichten en mijn koers te volgen. De systemen en de morele principes herinnerden mij aan wat juist was en wat onjuist was, ik wist waaraan ik mij diende te houden. Ik begreep dat deze principes niet voor iedereen opgingen en dat er verschillende wegen naar Rome leidden, ik drong mijn principes in het algemeen ook niet op aan anderen, maar voor mijzelf waren ze wel bepalend.
En nu? Ik kijk om mij heen, ik kijk naar mijzelf, voor zover dat mogelijk is, en ik zie geen algemene principes meer. Er is niets buiten mij, waardoor ik mij kan laten leiden, geen diagnosesysteem, geen geloofssysteem, geen wetten. Ik heb geen voorbeelden, er is geen houvast in welk systeem dan ook.
Wat er wel is?
Er zijn mensen met wie ik verbonden ben. Mijn vriend Roel, mijn vriend Tom, mijn vriend Philip, mijn vriendin Hanneke en nog een paar nu levende vrienden. En dan is er mijn bijna 2000 jaar geleden overleden vriend Marcus en mijn vriend Johannes, die beiden een verblijdend boek hebben geschreven, door het duister naar het licht, en mijn vriend Longchenpa, die een groot aantal diepe en heldere teksten heeft geschreven, van het licht in het licht – brieven als het ware door de tijd heen. Er is Simcha Boenam, er is Rabbi Sussja, er zijn zoveel vriendelijke wijzen. Laat ik ook de oeroude wijze I Tjing niet vergeten, die ik al sinds mijn 16e ken en die mij zo vaak op beslissende momenten een telegram heeft gestuurd. Zo zijn er meer vrienden met wie ik in gesprek ben, in een doorgaand gesprek, waarvan de uitkomst niet vaststaat. En er zijn mijn leerlingen, met wie eenzelfde soort wisselwerking plaatsvindt.
Kring na kring vindt vraag antwoord en wordt weer tot vraag, in een dynamisch proces, waar vraag en antwoord samenkomen in de huidige situatie. Er is geen algemeen antwoord dat boven het moment uitstijgt. Dit wonderbaarlijke bestaan kan niet worden ingelijst.
In dit weefsel van vriendschap heeft zich mijn smaak ontwikkeld tot mijn leidraad. Ja heus, mijn smaak, want hoe hoog ik het zicht en het gezonde verstand ook aansla, de smaak ervaar ik als het meest eigen en is nu wat mij betreft de meest natuurlijke richtingaanwijzer. Een richtingaanwijzer, die niet naar voren is gericht, naar een toekomstige vervulling, maar omlaag, naar deze situatie, naar nu.
(wordt vervolgd)
Mooi
Heerlijk, zo zonder vakjes en hokjes.
Nog steeds bijzonder dankbaar voor alles wat je me leerde.
Wilma Post