Ik heb een tijd niets gepubliceerd. Ik werk volop en de zorg voor Hanneke vraagt veel van mij. Ik heb eigenlijk vier levens nodig om alles te kunnen doen wat ik wil en ik heb er op dit moment maar één. Het is passen en meten. Het laat zich aanzien dat ik de komende tijd wat meer ruimte krijg om te schrijven. Gelukkig.
Ik maak van de gelegenheid gebruik om je erop attent te maken dat mijn dochter Anna Myrte vier lezingen van mij heeft verwerkt tot podcast: https://soundcloud.com/user-518823183 De podcasts zijn ook via Spotify te beluisteren (zoeken op: De Korte Weg). De titels zijn: Wij zijn opgenomen in een weefsel van mededogen, Je spirituele weg als creatief proces, Ieder gaat zijn eigen unieke weg en toch zijn we één en De levensles van alzheimer.
*
Al een tijdlang is het rustig, vredig – ik dank er iedere avond voor. Niets is mij zo lief als vrede. Ik zeg tegen mijn kamer, mijn boeken, de planten, de oude muren die mij omgeven: ‘Jongelui, dank jullie wel voor vandaag, hoe jullie met mij, om mij heen zijn geweest. Ik hoop jullie ook morgen weer in vrede te ontmoeten. Als het kan ook in goede gezondheid. Dat is dan meegenomen, maar vrede is het belangrijkst.’ Ik buig dan meestal een paar keer voor de vaste wereld om mij heen, die iets langer bestaat, in ieder geval iets langer kan bestaan dan ik in dit lichaam en die ik toch beschouw als jonger, vandaar ook dat ik aanhef met ‘jongelui’.
Ook mijn lichaam trouwens beschouw ik als vaste wereld om mij heen en spreek ik toe als ‘jongeman’, terwijl dit lichaam toch al 80 jaar oud is. Maar ja, zo is het nu eenmaal. Het wonderlijke van bewustzijn is dat het niet meetbaar is met de liniaal van de tijd. Het heeft letterlijk geen leef-tijd en is daardoor zowel pril als oeroud.
Volkomen maf natuurlijk om zo de dingen toe te spreken alsof ze mij aandachtig aanhoren. Maar ik doe het wel en ik meen het nog ook. Nou ja, menen, binnen het spel dat ik speel dan. Het spel van nu zijn in de tijd. Het spel van Hans en de wereld. Dag jongelui.
Het is een voortdurend spel, dit zijn in ruimte en tijd met al de andere wezens. Tachtig jaar in de tijd, stram van leden, nog steeds helder van geest, ieder moment fris geboren.
Mensenkinderen, ik wist echt niet waar ik aan begon. Jij wel?
*
Ik kijk terug op mijn levensreis. Dat doe ik vaak de laatste tijd. Ik zie mijn leven vooral als een spel, en binnen het spel als een weg.
De doeleinden zijn gewijzigd, vele malen, en liggen nu niet meer ergens in de verte. Er hoeft niet meer iets bereikt te worden. Het is een spel zonder winnen of verliezen, een weg die aan het eind geen hemel of hel kent – vrede is de leidraad. Niet het zoeken staat centraal, maar het begroeten. Het is meer verwondering dan verwachting.
Hierin ontmoet ik Hanneke, mijn hartsvriendin en huisgenoot.
Ik heb het steeds over haar, zoals ik het ook vroeger steeds over haar had, ver voordat ze alzheimer kreeg. Niet de alzheimer is bepalend, Hanneke is bepalend – dat wat zij voor mij betekent en de verbinding die wij met elkaar hebben, wat ik lotsverbondenheid noem. Zij is mijn eerste reisgenoot en alles wat er tussen ons gebeurt, beschouw ik als fundamenteel. Het betreft de essentie van ons beider bestaan. Zij is mijn toetssteen en in deze tijd beproeft zij, waarschijnlijk geheel buiten haar weten om, of ik met haar in vrede kan zijn.
De vraag is dus niet of zij vredig is. Want daarop kan ik heel makkelijk een antwoord geven. Dat is zij namelijk niet. Dat is zij ook nooit geweest, niet als grondtoon. Zij is een strijder, een spiegelvoorhouder, zij wenst het onderste uit de kan. Ik heb haar wel mijn tegenover genoemd, maar ik had haar ook mijn tegenstander kunnen noemen, mijn trainingspartner in de kosmische martiale kunsten.
Nee, vredig is zij niet, zij houdt van de strijd, nog steeds.
Daarin beschouw ik haar als mijn lerares. Niet een lerares die mij leert om te strijden, maar een lerares die mij leert in de strijd in vrede te zijn, in de chaos in harmonie, in de gebrokenheid heel. Dat leert zij mij, dat leer ik via haar. Niet met een diploma aan het eind, want deze lerares geeft geen eindcijfers, het is nu of niet.
Ik kan haar niet meer beïnvloeden, alle trucs die ik tot mijn beschikking had glijden bij haar af, ik kan haar niets duidelijk maken, ik kan geen afspraken maken, ik kan het op geen enkele manier goed doen. Het swingt of het swingt niet.
En al die tijd help ik haar, wandel ik met haar, spreek ik met haar, zet ik muziek op, doe de was, maak het bed op, help haar naar de wc, probeer haar te verschonen, ben nabij, ben veraf, versta haar, versta haar niet. Dat gaat allemaal door, ik doe het, soms lukt het, soms wordt het een ramp. En te midden van die rommel drijft de torenklok van Bommel, die blijft luiden: vrede, vrede, vrede. In alle toonaarden.
Vrede niet als eindpunt, maar als beginpunt. Vrede, de grondtoon van mijn bestaan.
(wordt vervolgd)
Je schrijft over de werkelijke werkelijkheid, met vrede als grondtoon.
Vrede:
Als beginpunt, als weg en als eindpunt.
In liefde.
Zo voelbaar.
https://open.spotify.com/track/6B2Qwszg6OTXYQLaJpnlAj?si=9a55708489214a28
Deze poëzieregel kwam bij me op: ‘A rose is a rose is a rose’ – en daar is muziek op gemaakt.
Heel fris Hans! Deze verhalen vervelen nooit en zijn tot lering ende (geregeld ook) vermaak!
Ik ben blij dat je weer ruimte hebt gevonden om hier een ‘stukje’ te schrijven, ik laaf mijzelf er altijd aan.
Ik lees nu je blog vanaf het begin, was pas vanaf de tijd dat je in de Verwondering was begonnen, dus dat is een flinke inhaalslag. Wat een schatten en juwelen en troost krijg ik in de schoot geworpen! Wat klinkt de Geest er voortdurend doorheen, in verbondenheid en in ‘gewoonheid’.
Zeer veel dank.
Nu hoop ik je zo meteen tegen te komen op de markt, maar de verbondenheid is er ook zonder feitelijke ontmoeting.
beste Hans, je schrijft dat Hanneke het onderste uit de kan wil, dat ze een strijder is. Je zegt het zo kaal in wat zij is.
Ik ervaar mezelf ook niet als vredig, niet als grondtoon. Meer als iemand die altijd tot het gaatje gaat, niet omdat ik dat perse wil maar omdat het dan pas rustig in mij wordt. Tot die tijd blijf ik zoeken, blijft iets in mij onderzoeken, proeven, kijken, schuiven. Mijn bouw, mijn grondtoon, wat het is. Ik ervaar dit soms als lastig, lastig zijn, verstorend van de orde, de afspraak, de gezelligheid. Steeds meer zie ik ook wat het is, dat dit mijn grondtoon is.
En dan heb je het over vrede, en nog eens vrede, in dit alles. Dat zij je leert om in de strijd in vrede te zijn, in de chaos in harmonie, in de gebrokenheid heel. En dat jij dat dan weer doorgeeft aan mij, aan ons. Dat treft me, ontroert me, Dank.
Dag Hans,
Dank je wel dat ik af en toe deelgenoot mag zijn van jouw gedachten, jouw ervaringen, jouw inzichten.
Ik vind het inspirerend en helpend, in het gaan van mijn eigen weg.
Het ontroert me elke keer weer hoe je over Hanneke en jullie relatie schrijft. Het geeft me een warm gevoel.
Fijn dat het er naar uit ziet dat je binnenkort weer meer tijd krijgt om te schrijven.
Hartelijke groet,
Loes
‘Niet het zoeken staat centraal, maar het begroeten.’
Ik heb geen vragen te vragen, maar ik krijg wel dikwijls antwoorden zonder dat ik wist dat ik een vraag had.
Verder Hans, Dank je dat je opnieuw mijn nieuwe dag verlicht, zoals je al zo dikwijls deed, met je woorden uit de bron.
En in de vrede is de liefde. Sterker dan wat ook.
In de strijd in vrede. Ontroerend en een lichtend voorbeeld voor me. Dank.
Wat mooi! En ook het gebruik van de ‘torenklok van Bommel’; het liedje komt meteen bij mij bovendrijven. Ik zong het vroeger als kind graag. ‘In die grote stad Zaltbommel, Bommel, heerste grote watersnood, nood, nood …