Onze verhuizing naar Zutphen was een heel goed idee.
Nieuwe plek, nieuwe ervaringen.
Zo werkt het echt. Omdat de dingen hier nieuw zijn speelt het verdwijnen van mijn geheugen een kleinere rol. Ik zie ze namelijk echt voor het eerst.
Bovendien is het een genoeglijke plaats waar de meeste mensen rustig lopen. En ikzelf ook lopend boodschappen kan doen.
Heel prettig!*
Ik zat zo-even op ons plat in de zon, gewoon te zitten. En toen merkte ik opeens hoe raar het eigenlijk is om te denken terwijl er niks te denken valt, en hoe vanzelfsprekend ik het altijd heb gevonden om dat te doen. Ik was dan wel een tijdlang praktiserend Boeddhiste, maar dat is iets anders dan dat je de leegte zonder enig dogma zelf ontdekt – het blijft dan toch een soort opgave.
Het denken dat ik nu bedoel en dat dus onnodig is, is een vanzelfsprekend soort denken, naast de directe ervaring van de huidige werkelijkheid. Het is eigenlijk niets anders dan een vullen van de leegte.
Op Gorée in Senegal zeiden ze tegen elkaar als ze me weleens zo zagen zitten: ‘Kijk, ze zit te denken’, daar was dat een bezienswaardigheid.Als je gewoon bent waar je bent – en waar je ook echt wilt zijn, zoals ik nu hier, wordt de onzin van dat gedenk overduidelijk. En als je er nou niet mee zou kunnen ophouden, als we eraan vast zouden zitten, dan waren we echt in de aap gelogeerd. Maar dat is niet zo.
Het vraagt een wilsbesluit, want als je wilt kun je hier gewoon zijn. Dat gedenk is de diepste verslaving waar we aan lijden zonder dat we erkennen dat het een verslaving is. We zijn er in het geheim verkikkerd op.
Wat dus te doen?
Ervaren en erkennen dat je vanzelf leeft en dat het een wonder is, erkennen dat al dat gedenk nergens toe leidt en dus nergens op slaat, begrijpen dat het een hele kunst is om ermee op te houden, en je daar vervolgens voor inzetten.
Zo kom je werkelijk op nieuwe gedachten!*
Hiermee ben ik aan het einde gekomen van mijn ‘Alzheimerdagboek’.
Niet omdat ik geen Alzheimer meer heb, maar omdat ik deze ziekte, die ik nu eenmaal heb, niet langer als iets bijzonders ervaar. Ik ben eraan gewend, ik leef ermee, en nu wil ik graag gewoon doorgaan met schrijven over dat wat mij inspireert en waarvan ik denk dat het ook inspirerend kan zijn voor anderen.
Op het plat in de zon (Een einde)
Geplaatst in Hannekes Dagboek
Toevallig kwam ik jullie blog tegen. Ik las altijd je Alzheimer dagboeken miste ze ineens. Of je het nu Alzheimer dagboek noemt of stukjes die je schrijft over wat jou bezig houdt. Het maakt mij niet uit. Ik lees ze omdat ik benieuwd naar je ben. Hoe vergaat het jou en hoe ga je daarmee om in het leven. Ik heb in mijn Itip periode veel aan je gehad en ook daarna in de vrouwengroepen. Ook op Goree. De scherpzinnige Hanneke. Een mooi mens met ook haar scherpe kantjes. Waar ik het ook oneens mee kon zijn. Krachtige, prachtige vrouw die op deze wijze dat wat het leven haar toebedeelt zin geeft. Lieve groet
Ina
Dank je wel voor dit mooie stukje over onzin van al dat denken.
“Erkennen dat al dat gedenk nergens toe leidt en dus nergens op slaat, begrijpen dat het een hele kunst is om ermee op te houden, en je daar vervolgens voor inzetten”.
Ja, Hans heeft gelijk: je bent een lerares, zoals je heel precies en heel concreet vertelt wat je tegenkomt en wat er met je gebeurt in je leven met Alzheimer. Ik ben blij dat je verder gaat met je dagboek en het delen van je alledaagse observaties.
En ook: erg fijn om te lezen dat jullie het goed hebben in Zutphen en dat jij er de weg kunt vinden.
Met vriendelijke groet, Janneke
Dag Hanneke,
Het vorige stukje riep in mij op, dat ik er eens ernstig over na moest denken.
Dit stukje lezend borrelde er spontaan een blijde lach in mij op en aan het eind zag ik, hoe de laatste regels van het vorige stuk over de ontdekkingen voor mij nu eenvoudig tot leven waren gekomen.
Ja, de aard van de Geest is zuiver. Dit is mooi, waar en practisch.
Ik dank je enorm voor wat je doet en deelt op deze site.
En zie uit naar wat er verder nog komt, zoals en zolang jij dat kunt.
Een warme groet,
Johanna van Kal
Dit is een reactie op Hanneke’s besluit om haar Alzheimerdagboek niet voort te zetten. Impliciet is het ook een reactie op de reactie van een aantal mensen op haar besluit.
Ik maak van nabij mee dat Alzheimer een vreselijke ziekte is. De voortschrijdende aftakeling, het verlies van herinnering, het verlies van referentie, en wat misschien wel het moeilijkst is: de psyche die in zichzelf zoekt naar antwoorden op de gaten in de psyche en de panische verwarring, de verduistering van het besef die daardoor plaatsvindt.
Ik heb grote bewondering voor Hanneke, voor haar geestkracht, creativiteit, moed ook, en veerkracht. Steeds weer neemt zij de draad op, de draad van benieuwdheid en liefde.
Maar soms is zij ook helemaal van de kaart. Dat is geen pretje. Het is echt lijden.
Bijzonder is dat zij dit lijden minimaal vergroot en dramatiseert en daardoor zelden verstrikt raakt in wat ik secundair lijden noem – het lijden aan het lijden. Daarin is zij niet alleen een moedig en creatief mens, maar doordat zij hiervan verslag doet ook een voorgangster, een lerares.
Zij doet er in christelijke termen verslag van dat zij haar kruis draagt en hoe zij het draagt. En zij vertelt ook dat soms het kruis haar draagt en dat zij dat wat haar het liefst is daarin dreigt te verliezen.
Nu vind ik het niet onbelangrijk hoe deze grote opgave er concreet uitziet. Zowel het algemeen menselijke lot als de persoonlijke vorm van dit lot vind ik belangrijk. Het is natuurlijk mogelijk uit de lijdensgeschiedenis van een mens de concrete vorm weg te laten (het Kruis, Pontius Pilatus, Alzheimer of een andere ziekte, de Duitse bezetting, het Rode Khmer regime, noem alle rampen van de wereld maar op) en alleen de gedistilleerde wijsheid etc. weer te geven, maar die wijsheid en creativiteit worden in mijn ogen dan schraal en ijl.
Het is juist in de concrete vorm, in die worsteling, die ondergang en verheffing, dat de mens in al zijn kleuren mens is.
Daarom heb ik Hanneke ook gevraagd om alsjeblieft door te gaan met haar Alzheimerdagboek. Wat mij betreft nog een slag concreter. Nog meer noterend. Als zij het kan opbrengen.
Ik ben benieuwd wat zij gaat doen.
lieve Hanneke,
Niet eens zozeer een mooi besluit maar een passend besluit. Een echt Hanneke -besluit…. Niet omdat dat wat je hiervoor deed, schrijven over je ervaring met Alzheimer, niet passend was. Dat was het wel.
Passend en hel(p)end.
Maar omdat ermee stoppen aansluit op de ervaring van nu.
En ik blijf benieuwd naar wat je inspireert. En blijft inspireren….. Waarmee jij ook mij weer inspireert.
Ik wens je nog een mooi vervolg toe van deze zomer.
Groet en liefs Marian Lamboo
Ha Hanneke, mooi verrassend besluit!
hihi, dat beeld van jou op Gorée “kijk ze zit te denken”, is een mooie reminder om mezelf tot de orde te roepen.
Liefs, Minke
Hanneke,
Ik ben nu een boek aan het lezen waarin staat dat de grote natuurkundigen als Stephen Hawking en John Wheeler hebben aangetoond dat ook materie voor 99% uit leegte bestaat. Bijna alles is leegte!
Dag Hanneke,
Wat een mooi besluit. Ik was net van plan om mijn abonnement op te zeggen op jou blog.
Alles wat je schreef over hoe jij je Alzheimer beleefde en/of wat je daarvan leerde stond mij steeds meer tegen. Ik kon het soms bijna jammer vinden dat ik geen Alzheimer had, bij wijze van spreken. Dat je ervaringen hoe wijs en diep ook niet vrij waren van de Alzheimer en de gedachten daar over.
Dus dan streepte ik Alzheimer weg uit je op getekende geschriften en dan werd het voor mij opeens een verhaal waaruit geestkracht en creativiteit sprak.
……Nu blijf ik nog en ben echt benieuwd naar je wat jou inspireert.
Lieve Hanneke,
dank je wel voor het ons meenemen op je reis. einde dagboek Alzheimer, begin doorgaan met schrijven.
er is geen begin….en geen eind….alleen opgaan, blinken en verzinken…. ik begrijp dit nu, jaren na mijn ITIP opleiding
Lieve groet, Aminata