Prikkende werkelijkheid (9)

Zutphen is een prachtige stad. Ik kan het weten, want ik woon er. Als ik een paar stappen de deur uit zet, zie ik tussen de huizen de hoge toren van de Walburgiskerk oprijzen. Het is rondom gouden verleden, goed onderhouden, een lust voor het oog en rust voor de ziel. Schuin tegenover ons huis staat een monumentaal pand, Dat Bolwerck geheten, een huis uit 1549, dat de afgelopen jaren geheel is gerestaureerd. Het is eigenlijk te mooi, niet om in te wonen, niet voor levende mensen met kinderen en honden en boodschappentassen, maar het is een schitterend plaatje. Dat vind ik niet alleen, dat vinden de reisgidsen, en dat vinden de tientallen, misschien wel honderden toeristen die er dagelijks foto’s van maken.

Ja, die toeristen – dat heeft iets merkwaardigs, komisch ook. Ik zie hoe ze aan komen lopen en dan opeens oog in oog komen te staan met de Walburgistoren en even verderop met Dat Bolwerck. Ze blijven stokstijf staan, getroffen door de aanblik. Dan, voordat je het weet, hebben ze hun fototoestel of telefoontje in hun hand en maken een foto, alsof ze het fluitje van een scheidsrechter hebben gehoord en deze precies daar op dat punt met zo’n spuitbus een witte streep heeft gezet. Geen centimeter verder! Hier fotograferen, anders krijg je een gele kaart! Het is een serieuze gebeurtenis, dat is te zien, want ze leggen een unieke belevenis vast. Een unieke foto van een unieke belevenis van een uniek wezen. Klik na klik een unieke gebeurtenis.
En ze hebben gelijk. Want niemand heeft op die plaats op dat tijdstip dat object op die manier vastgelegd. Het is klik na klik uniek beeldmateriaal. En al die makers zijn, net zoals de toeschouwers, unieke wezens.

Unieke wezens. Dat willen we zijn. Unieke wezens met een unieke nalatenschap, zo uniek dat ze nooit vergeten worden en nog steeds worden herinnerd als al die huizen met die dikke muren in Zutphen al lang door de tijd zijn verpulverd. Ja, stel je voor, als de zon is uitgedoofd en de drievinnige wezens van Betelgeuze het heelal hebben overgenomen, wordt dat ene unieke wezen, dat ik ben, nog steeds gememoreerd. Met eerbied en liefde, met angst als het moet, sta ik als een paal boven de wateren van de tijd, een baken, een bladzij in de geschiedenisboeken. Remember me.
Dat zit erin, in het beestje mens dat ‘ik’ zegt, het zich herinnerende beestje dat herinnerd wil worden, met zijn selfies door de dood heen. Dat zegt en dat denkt: Er is er geen eentje zoals ik.
Idioot hè? Ja, volkomen knots, maar toch: stel je dat andere eens voor.

Stel je eens voor dat alles uitsluitend ‘het’ is. Nou ja, dat is niet voor te stellen, het is voorbij voorstelling. Probeer het dan eens zo: Stel je voor dat niemand meer weet wie je was, wie je bent. Dat niemand meer weet wat je doet en hebt gedaan. De kleine dingen, de grote dingen, de offers, de pijn waar je je niet door liet bepalen, niet door laat bepalen, de cadeautjes, hoe je gepest werd, hoe je je gekend voelde, hoe alleen je was, hoe je het redde en hoe je niet meer kon. Stel je eens voor dat echt niemand het weet, in de toekomst niet en ook nu niet. Geen beloning, geen erkenning, zelfs niet de erkenning van afwijzing. Dat je bent als een golfje in de zee, dat oprijst en weer terugkeert in de zee. Als een blaadje aan de boom dat valt in de herfst. Niets ‘ik’ – alles ‘het’.
Geen stem die zegt: ‘Jij bent mijn uitverkoren kind.’ Geen hoge inwijding die nog tijdens dit leven verworven kan worden. Geen verlichting. Geen naam in welk eeuwig boek dan ook. Geen hel, geen hemel. Geen echo in de tijd. Zonder iets en zonder niets. Alleen dit – dit moment. Moment na moment dit. De muziek die gemaakt wordt op de trekharmonica van de tijd.

En dan komt natuurlijk de vraag die om het hoekje ligt: Vertrouw je je toe aan die zee zonder morgen? Mag dit het zijn, zoals je bent, met je armen wijd in overgave of ineengekrompen? Mag de scherpe roes varen, waarin je keer na keer wordt gemunt tot iets zeer bijzonders en waarin het moment wordt opgeslagen in een beeld? Mag ook de trage roes varen, de roes van de belofte aan anderen en jezelf? Mag ik zonder meer een tijdje mond, hand, oog en oor zijn van al dat grote, dat oneindige, tijdelijke uitstulping in de ruimte, beweging van liefde. Zo nu. En dan.

Dank je. Dank u. Graag gedaan.