Het derde deel.
We voorvoelden wel dat het een groot karwei was dat we samen aangingen, we overzagen de hoofdlijnen, we waren niet naïef.
Terugkijkend zeg ik nu: de blauwdruk van waaruit we ons werk zijn begonnen klopt nog steeds, maar oh, wat is de alles van ons vragende dagelijkse praktijk anders, pijnlijker, voller, rijker, dan je aan de dunne lijntjes van de bouwtekening kunt aflezen.
Ziehier mijn inleiding tot de lezing van Hanneke nu bijna 9 jaar geleden:
*
Ik ken Hanneke 43 jaar. Iets minder dan 40 jaar geleden zijn we getrouwd en toen zijn we ook meteen gaan samenwerken. We hadden samen mensen in therapie en we begeleidden allerlei soorten therapeutisch getinte groepen. Na een tijdje ging zij ook onderricht geven en zij was de eerste met wie ik het werkverband aanging dat uitmondde in het Instituut voor Toegepaste Integrale Psychologie.
Zij heeft honderden, duizenden mensen begeleid op hun levensweg en onderricht gegeven. Heel veel mensen zijn haar dankbaar. Ik vermoed dat iedereen die haar enigszins heeft leren kennen, zal beamen dat waarheidsliefde een centrale kwaliteit van haar is. Een waarheidsliefde die gepaard gaat met moed, levensmoed, en een scherpe, onderscheidende intelligentie. Dat zijn vurige kwaliteiten, kwaliteiten waarmee je je een weg kunt snijden in het bestaan en waarmee je ook veel tegenkracht kunt oproepen. Het zijn niet de kwaliteiten waarmee je je op het eerste gezicht geliefd maakt. Dat er toch zoveel mensen van Hanneke houden en zich zo bij haar thuis voelen, komt volgens mij doordat deze kwaliteiten in dienst staan van haar diepe vertrouwen. Een zacht vertrouwen dat het leven goed is en dat alles ten goede strekt.
Dit intuïtieve vertrouwen van haar, haar grootste kracht, is in het verleden vaak door haar omgeving onderschat. Ook Jaap en ik, haar directe collega’s in de tijd van het ITIP, hebben ons daaraan schuldig gemaakt.
Als ik het nu kort samenvat, zeg ik: Hanneke zet mensen op het spoor en sterkt hun hart. Ik zal het herhalen: zij zet mensen op het spoor en sterkt hun hart. Dat deed zij en dat doet zij.
In 1975 toen we een klein jaar getrouwd waren en ook net samenwerkten, schreef ik een gedichtje over haar:
Het leven staat
met seringen en grachten
de stad te versieren,
het werk is gedaan.
Mijn lieve schat
zakt door haar knieën,
ze wil maar niet vallen.
Morgen misschien.
Het werk is gedaan en nu is het morgen. Nu valt zij. Veel ontvalt haar. Ontvalt ons. Zij lijdt aan de ziekte van Alzheimer. En de ziekte is niet meer in zo’n prille fase. De herinneringen ontvallen haar. De continuïteit, het vanzelfsprekende van de gesprekken die je kunt voorzetten, de afspraken, de beloftes, de lange lijn, dit alles ontvalt ons. Het bestaan is kort en direct.
Persoonlijkheid wordt weggesponst door deze ziekte die alles ontbloot. Maar de liefde, het zijn, wordt niet afgebroken. Dat is een wonder. Ik wil het niet mooi maken, dat houdt toch niet stand, maar het is een feit dat essentie en zelfs de kleur van essentie door niets wordt aangetast in dit voortdurende offer, mijn lieve schat, dat ons leven in liefde is.
Het werk is gedaan. Het oude werk is gedaan. Maar het aanwezige is en blijft. Ik ben heel benieuwd naar hetgeen je ons te zeggen hebt.
(wordt vervolgd)
Mooi deze inkijk en ook inspirerend hoe het kan zijn vanuit essentie en liefde.
Wat een prachtige foto. Drukt alles uit wat je schrijft.
Ik heb ook nog een heel blije foto van jullie – ong 38 jaar geleden. Therapie van Hanneke in Heemstede en toen dat ‘klaar’ was, kreeg ik de foto die op haar werktafel stond van de Meester Jezus. Voor mij heeft Hij zijn werk gedaan, zei Hanneke. En toen mocht ik door naar het ITIP, meteen een week retraite. Misschien weet je nog hoe bang ik was…
Ik denk veel aan jullie in grote dankbaarheid.
Lieve Hans en Hanneke,
Wij waren erbij destijds in Utrecht. Een intiem, mooi en eerlijk afscheid en precies in de lijn van hoe wij jullie beiden meenden te kennen.
Zo goed om tijdig afscheid te nemen van al die mensen met wie je vele jaren een persoonlijke band hebt gehad. Maar ook emotioneel. voor jullie en voor iedereen die erbij was.
Het was, zoals er eerder geschreven werd ook bijna een reünie met al die oude bekenden. Dat deed jou zichtbaar goed Hanneke, op de dag van je officiële afscheid ivan je werkende leven
Toch heb jij ook sindsdien nog veel bijgedragen aan jullie gezamenlijke werk.
Je bent, zelfs nu nog, heel precies in of iets klopt en weet het ook nog steeds raak duidelijk te maken. Daarin ben je iedereen nog steeds tot hulp!
Wat mij persoonlijk ook altijd heeft geholpen is de manier waarop je alles zowel energetisch als in mijn lichaam voelbaar maakte. Heel belangrijk voor iemand die lange tijd voornamelijk in mijn hoofd aanwezig was.
Het is helemaal waar dat Hanneke in haar zijn nog steeds helemaal Hanneke is.
Maar we zien natuurlijk ook hoeveel jullie ontvallen is en hoe liefdevol zowel Hans als de naaste kring om jullie heen jullie bijstaan en de toenemende zorg helpen dragen!
Heel veel dank en liefs van ons beiden,
Rob en Jozien
lieve Beiden,
dank voor jullie inkijk , van wie jullie waren en wie jullie nu zijn ; een Zijn dat gedragen wordt door vertrouwen en de LIEFDE ..ook als bijna alles van je persoonlijkheid je ontvalt. Ik kijk dagelijks in deze spiegel bij mijn ex echtgenoot die temporale frontale dementie heeft. .en waar ook steeds meer ontvalt..waarvan ik hoop dat ik er mee in liefde mag omgaan ..zolang het mag!.
liefs Miomi
Wow ! Hans, wat een mooie omschrijving van je geliefde Hanneke. Pure liefde :
“Ik vermoed dat iedereen die haar enigszins heeft leren kennen, zal beamen dat waarheidsliefde een centrale kwaliteit van haar is. Een waarheidsliefde die gepaard gaat met moed, levensmoed, en een scherpe, onderscheidende intelligentie. Dat zijn vurige kwaliteiten, kwaliteiten waarmee je je een weg kunt snijden in het bestaan en waarmee je ook veel tegenkracht kunt oproepen. Het zijn niet de kwaliteiten waarmee je je op het eerste gezicht geliefd maakt. Dat er toch zoveel mensen van Hanneke houden en zich zo bij haar thuis voelen, komt volgens mij doordat deze kwaliteiten in dienst staan van haar diepe vertrouwen. Een zacht vertrouwen dat het leven goed is en dat alles ten goede strekt.
Dit intuïtieve vertrouwen van haar, haar grootste kracht, is in het verleden vaak door haar omgeving onderschat”.
“Hanneke zet mensen op het spoor en sterkt hun hart. Ik zal het herhalen: zij zet mensen op het spoor en sterkt hun hart. Dat deed zij en dat doet zij”
NB. Ik stel mezelf wel eens de vraag : Hoe zou je na je dood herinnerd willen worden ? Altijd gaf ik mezelf het antwoord : Het maakt me niet uit of en hoe mij mij herinnerd, ik heb liever dat men zich van mij bewust is, mij werkelijk kent, zoals ik in het leven sta. Zoals jij jouw geliefde Hanneke beschrijft.
Jullie zijn voor mij beiden een bron van inspiratie voor een bewust en mooi leven.
Liefdevolle groet,
Rob